Chẩn đoán và điều trị sớm bệnh thần kinh ngoại biên sẽ mang đến cơ hội thay đổi ý nghĩa giúp nâng cao chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân. Chương trình Tê nặng tệ triển khai khám tầm soát bệnh thần kinh ngoại biên bằng máy rung âm thoa và tư vấn trực tiếp từ các bác sĩ chuyên môn nhiều kinh nghiệm, miễn phí tại bệnh viện Cửa Đông, từ ngày 18/07/2022 đến ngày 22/07/2022.

 Xem thêm về chương trình tại: https://landing.hedima.vn/tamsoatbenhthankinhngoaibien/

ThS. BS Nguyễn Thị Thuỳ Dương – Bác sĩ khoa khám bệnh thuộc bệnh viên Đa Khoa Cửa Đông chia sẻ chi tiết về bệnh thần kinh ngoại biên đái tháo đường như sau:

1. Khái niệm

Bệnh thần kinh do đái tháo đường là những tổn thương xảy ra trên dây thần kinh.

Nguyên nhân: do tình trạng đường huyết tăng cao và kéo dài.

Mọi sợi thần kinh trên toàn cơ thể đều có nguy cơ bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, những biểu hiện rõ rệt nhất thường là ở các dây thần kinh chi trên và chi dưới (thần kinh ngoại biên).

2. Biểu hiện của bệnh thần kinh ngoại biên đái tháo đường

Triệu chứng: rất đa dạng, thay đổi tùy theo cơ quan bị tổn thương, rất mờ nhạt, do đó, bệnh nhân có thể không quan tâm cho đến khi bác sĩ khám thấy hay tổn thương nặng đã xuất hiện. Hậu quả gây ra do biến chứng thần kinh ngoại biên:

Bàn chân Đái tháo đường

Dấu hiệu nhận biết:

• Tê bì, giảm nhận biết cảm giác đau, nóng lạnh, đặc biệt ở bàn chân.
• Người bệnh thường xuyên đi rớt dép, giẫm đạp vật nhọn, bị vết
• thương mà không hề hay biết.
• Cảm giác châm chích, bỏng rát.
• Cảm giác đau buốt, thường tăng về đêm.
• Đau khi bước đi.
• Đôi khi bệnh nhân có triệu chứng tăng cảm: dù chạm nhẹ bệnh nhân cũng cảm thấy đau rất nhiều.
• Yếu cơ và đi lại khó khăn.
• Loét chân, nhiễm trùng, biến dạng bàn chân, đau ở xương khớp khi
• bệnh đã diễn tiến nặng.
• Tổn thương bàn chân bắt đầu ở những ngón chân, ở mô ngón bị mất
• cảm giác, đặc biệt những nơi ngón đã bị biến dạng và/hoặc thiếu máu.
• Những ngón chân dễ bị chấn thương, dễ hình thành những cục chai, ổ
• loét, nhiễm trùng và hoại thư. Tổn thương thần kinh gây giảm tiết mồ
• hôi và khô da, làm da người bệnh dễ nứt nẻ, loét và hoại tử.

Tổn thương bàn chân bắt đầu ở những ngón chân, ở mô ngón bị mất cảm giác, đặc biệt những nơi ngón đã bị biến dạng và/hoặc thiếu máu. Những ngón chân dễ bị chấn thương, dễ hình thành những cục chai, ổ loét, nhiễm trùng và hoại thư. Tổn thương thần kinh gây giảm tiết mồ hôi và khô da, làm da người bệnh dễ nứt nẻ, loét và hoại tử

3. Biến chứng thần kinh ngoại biên do đái tháo đường nguy hiểm như thế nào?

Những bệnh nhân tiểu đường có kèm theo bệnh thần kinh ngoại biên do đái tháo đường có nguy cơ bị loét bàn chân cao gấp 7 lần so với người không bị (2) .

Nếu người bệnh không điều trị sớm thì những vết viêm loét này sẽ rất dễ bị hoại tử và khả năng phải cắt cụt chi là rất cao.

73 % bệnh nhân đái tháo đường loét bàn chân có cắt cụt chi tử vong sau 5 năm (cao hơn cả đột quỵ và nhồi máu cơ tim) (2).

4. Tầm soát biến chứng thần kinh ngoại biên đái tháo đường?

Người bệnh ĐTĐ típ 1 sau chẩn đoán 5 năm và người bệnh ĐTĐ típ 2 ngay thời điểm chẩn đoán cần được tầm soát biến chứng thần kinh tối thiểu một năm một lần. (1)

Hỏi bệnh sử, khám lâm sàng và các test dùng để đánh giá biến chứng thần kinh do ĐTĐ.

Khám cảm giác đau và cảm giác nhiệt.

Monofilament, rung âm thoa.

5. Kiểm soát và tầm soát sớm giúp ngăn chặn biến chứng, giảm nguy cơ cắt cụt chi, giảm nguy cơ tử vong: (3)

Kiểm soát đường huyết chặt chẽ được xem là nền tảng của việc phòng ngừa và làm chậm diễn tiến của biến chứng thần kinh do đái tháo đường.

Tầm soát sớm giúp phát hiện biến chứng thần kinh ngoại biên, từ đó đưa ra kế hoạch điều trị ngăn chặn sự phát triển biến chứng giúp giảm nguy cơ loét chân, cắt cụt chi, nguy cơ tử vong, tàn phế…

– Kiểm soát đường huyết

– Kiểm soát huyết áp

– Hạ mỡ máu

– Chăm sóc bàn chân

– Tập luyện cải thiện lưu thông máu tới chân tốt

– Thuốc điều trị biến chứng thần kinh

Tầm soát biến chứng thần kinh ngoại biên định kì

Tài liệu tham khảo:

1. Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị Đái tháo đường typ 2 (Ban hành kèm theo Quyết định số 5481/QĐ-BYT ngày 30 tháng 12 năm 2020)
2. Malik RA, Andag-Silva A, Dejthevapon C, Hakim M, Koh JS, Pinzon R, Sukor KS, Ương KS. Diagnosing peripheral neuropathy in South-East Asia: a focus on diabetic neuropathy. Journal of diabetes investigation. 2020 Sep;11(5):1097-103
3. Zimmet P, Alberti K. G, and Shaw J (2001). Global and societal implications of the diabetes epidemic. Nature,414(6865), 782-7.